Ο Γιάννης Κιουρτσάκης γεννήθηκε το 1941 στην Αθήνα. Σπούδασε και έζησε στο Παρίσι. Σήμερα ζει στην Αθήνα. Από τη δεκαετία του 1970, χτίζει ένα έργο εν προόδῳ που έχει περάσει από τρία στάδια:

Α. Μελέτες για τον νεοελληνικό πολιτισμό, την προφορική παράδοση και τη λαϊκή δημιουργία. Εδώ εντάσσονται τα έργα:

Ελληνισμός και Δύση στο στοχασμό του Σεφέρη, Κέδρος, 1979, γ´ έκδοση 2014. , Προφορική παράδοση και ομαδική δημιουργία. Το παράδειγμα του Καραγκιόζη, Κέδρος 1983, δ´ έκδοση 2008., Καρναβάλι και Καραγκιόζης. Οι ρίζες και οι μεταμορφώσεις του λαϊκού γέλιου, Κέδρος 1985, στ´ έκδοση 2015.

Β. Μια μυθιστορηματική τριλογία με γενικό τίτλο Το ίδιο και το Άλλο:

α) Σαν μυθιστόρημα, Κέδρος 1995, ζ´ έκδοση 2010., β) Εμείς οι Άλλοι, Κέδρος 2000, γ´ έκδοση 2010., γ. Το βιβλίο του έργου και του χρόνου, Κέδρος 2007., Το Σαν μυθιστόρημα, κυκλοφορεί σε νέα έκδοση από τις Εκδόσεις Πατάκη (2023).

Γ. Λογοτεχνικά δοκίμια:

α) Το πρόβλημα της παράδοσης, Στιγμή 1989, β´ έκδοση, Νεφέλη 2003., β) Η τρελή σοφία ή τα ανίερα ιερά. Δοκίμιο για το καρναβάλι και τη γλώσσα του, Νεφέλη 2003., γ) Ένας χωρικός στη Νέα Υόρκη, Ίνδικτος 2009, β´ έκδοση 2017., δ) Το ζητούμενο του ανθρώπου, 2011 (*), Εκδόσεις Πατάκη., ε) Ο νεοελληνικός διχασμός και το μυστήριο της τέχνης. Ξαναβλέποντας δύο ταινίες του Λάκη Παπαστάθη, 2014, Εκδόσεις Πατάκη., στ) Γυρεύοντας στην εξορία την πατρίδα σου, 2015, Εκδόσεις Πατάκη., ζ) Ο Παπαδιαμάντης, η Ελλάδα και ο κόσμος μας. Διάλογος φιλίας με τον Λάκη Προγκίδη, 2018, Εκδόσεις Πατάκη., η) Ένα αστόπαιδο στο σχολειό του Καραγκιόζη, 2012, Εκδόσεις Πατάκη., θ) Το θαύμα και η τραγωδία. Το Εικοσιένα από τον κόσμο του Ομήρου στην παγκόσμια επαρχία, 2020, Εκδόσεις Πατάκη., ι) Όταν όλα κρέμονται από μια κλωστή. Εσαεί ατελείωτο ψηφιδωτό, 2021, Εκδόσεις Πατάκη.

Ολόκληρο το έργο του, όπως αποκρυσταλλώνεται με τον χρόνο, είναι ένας διαρκής διάλογος: με τους δασκάλους του, τους φίλους του, τον αναγνώστη· με την ελληνική λαϊκή παράδοση και τον ευρωπαϊκό πολιτισμό· με τους αγαπημένους νεκρούς, τις νεότερες γενιές και τους αγέννητους· με τον ίδιο του τον εαυτό. Πίσω από την ποικιλία των θεμάτων, υπάρχουν τρεις σταθεροί άξονες: η ταυτότητα, ατομική και συλλογική, ως ιδρυτική και αναπόφευκτη σχέση με τους άλλους· η δημιουργία ως μοναδικό θεμέλιο ενός ζωντανού πολιτισμού· η αναζήτηση μιας ανθρώπινης ζωής στους δύσκολους καιρούς.

Το Σαν μυθιστόρημα έχει μεταφραστεί στα ιταλικά, στα γαλλικά και στα ολλανδικά. (Βλέπε και γαλλικό τμήμα της ιστοσελίδας)

* Τα βιβλία Το ζητούμενο του ανθρώπου, Γυρεύοντας στην εξορία την πατρίδα σου και Όταν όλα κρέμονται από μια κλωστή συναποτελούν μίαν άτυπη τριλογία.